DZIEŃ SOŁTYSA
Witojcie Sołtysie!
(Jeśli nie jesteś sołtysem to masz szansę nim kiedyś zostać! )
Z okazji Dnia Sołtysa życzę wszystkiego najlepszego, dużo wytrwałości i cierpliwości do swoich mieszkańców! Abyś zawsze miał głowę pełną pomysłów i gromadę przyjaciół, z którymi będziesz je wdrażał w życie!
Krzychu Szustka
PS.
Z uwagi, że nie ma Dnia Rady Sołeckiej czy też Dnia Grupy Odnowy Wsi, to święto też jest WASZE kochani WIEJSCY DZIAŁACZE!! i Chwała wam za to, bo sołtys sam by nic w wiosce nie zrobił bez Was!
Sołtys
(z niem. Schuldheiß, Schultheiß, Scholtis, Schulte(s) i Schulz(e), sędzia, ten, który wskazuje winnego; forma zlatynizowana scultetus, solthetus) – przedstawiciel lokalnej społeczności, przeważnie wiejskiej. Jego rola począwszy od średniowiecza ulegała poważnym zmianom i od 1990 roku w Polsce jest organem wykonawczym sołectwa.
Historia
Sołtys w średniowieczu był postawiony przez feudalnego pana na czele wsi lokowanej na prawie niemieckim.
Warianty scholtis, szoltyz, sołtys w średniowiecznym systemie prawnym to także wiejski sędzia (Dorfschulze) oraz zasadźca, pisownia: 1180 Schultetus, 1249 Sculte, 1259 Schultheiß, 1300 Schulcz, 1371 Scolcz. Sołtysem mógł być szlachcic, mieszczanin lub chłop. Do praw sołtysa należało[potrzebne źródło] zbieranie czynszu, przewodniczenie ławie wiejskiej, partycypowanie w dochodach feudała (1/6 czynszów i 1/3 kar sądowych), prawo posiadania jatek, młyna itp. Miał obowiązek konnej służby wojskowej (panosza).
Znaczenie społeczne i ekonomiczne sołtysów było względnie mocne, a bywało częstym zjawisko przenoszenia się sołtysów lub ich dzieci do stanu rycerskiego. Potencjał sołtysów bywał na tyle silny, że pozycją przewyższali czasem oni drobne rycerstwo (szczególnie rekrutujące się z ubogich ministeriałów lub włodyków.).
Notowano, że ta grupa społeczna konkurowała ze średnią szlachtą; z tego względu szlachta wymogła na Jagielle Statut warcki (1423), na mocy którego szlachcice mogli wykupywać sołectwa. Z biegiem czasu od wieku XV do XVII sołtysi stali się nadzorcami pańszczyźnianymi i pomocnikami właścicieli wsi.
W Polsce rozbiorowej i w okresie międzywojennym sołtys stał na czele najniższej jednostki podziału administracyjnego – gromady.
W latach 1954–1972 sołtys był pośrednikiem między mieszkańcami wsi a gromadzką radą narodową, po 1973 roku między mieszkańcami a gminną radą narodową oraz naczelnikiem gminy.
Organ sołectwa
Od 1990 roku sołtys jest organem wykonawczym jednostki pomocniczej gminy, sołectwa. Sołtys jest wybierany przez zebranie wiejskie. Działalność sołtysa wspiera rada sołecka. Sołtys korzysta z ochrony prawnej przysługującej funkcjonariuszom publicznym[1]. Szczegółowe regulacje uprawnień sołtysa regulowane są w statucie sołectwa uchwalanym przez radę gminy.
Sołectwa są ustanawiane przeważnie na obszarze wiejskim. W miastach jednostkami pomocniczymi w większości są osiedla, dzielnice, gdzie odpowiednikiem sołtysa jest zarząd osiedla (dzielnicy) albo przewodniczący zarządu osiedla (dzielnicy).
Według danych z 31 grudnia 2010 r. w Polsce było 40,3 tys. sołtysów, z których 30,7% stanowiły kobiety[2]. Według stanu w dniu 31 grudnia 2011 roku w Polsce było 40 540 sołectw[3].
Od 2002 „Gazeta Sołecka” organizuje ogólnopolski konkurs Sołtys Roku.
Kompetencje
reprezentuje sołectwo na zewnątrz,
zwołuje zebranie wiejskie, i w tym celu rozwiesza ogłoszenia o zebraniu wiejskim w miejscu i terminie określonym w statucie sołectwa,
realizuje uchwały rady gminy dotyczące sołectwa, a także umożliwia zapoznanie się z uchwałami rady jak najszerszemu kręgowi mieszkańców sołectwa,
w zakresie ustalonym przez radę gminy dokonuje poboru podatków rolnego i leśnego jako inkasent organu podatkowego,
uczestniczy w sesjach rady gminy, a także w pracach jej organów bez prawa do głosowania.
zobowiązany jest brać udział w posiedzeniach komisji rady gminy, jeśli rozpatrywane są sprawy sołectwa.
Najnowsze komentarze